دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

برخى از عالمان گمنام (یا منسوب به) نیریز
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » برخی از عالمان گمنام یا منسوب به نیریز »
     1ـ ابومنصور نیریزى: ریاضى‏دانِ نیریزى که اثرى با عنوانِ فى استخراج کمیت الاجرام المختلطه، از او در کتابخانه گتا موجود است . استاد قربانى احتمال داده که این ابومنصور همانابوالعباس نیریزى باشد .     2ـ فخرالدین عبدالصمد نیریزى: آقاى رکن ‏الدین همایون فرخ در کتاب حافظ خراباتى، بدون ارائه هیچ مأخذى، وى را استاد حافظ دانسته و این بیت حافظ را در شأن او گفته است: شد لشکر غم بى‏ عدد از بخت مى‏ خواهم مدد        ...

معرفی خاندان شیخ الاسلام
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان شیخ الاسلام »
 خاندانى از دانشمندان، ادیبان و خوشنویسانِ صاحب نامى که در سده سیزده و چهارده هجرى قمرى در نیریز مى‏ زیسته ‏اند . اصل این خاندان، دارابى است. نیاى بزرگ آنان، میرمحمد صالح دارابى، احتمالاً در اوایل سده سیزده هجرى قمرى از داراب به نیریز هجرت کرد. همچنان که در فارس نامه ناصرى آمده: «میرمحمدصالح دارابى از قصبه داراب جلاى وطن نموده، وارد نیریز گردید و بساط فضل‏ گسترى را گسترانیده، متوطن گردید و از نسل او سلسله‏ اى...

شرح احوال محمد طاهر نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد طاهر نیریزی(فرزند محمدقلی) »
محمد طاهر، فرزند محمدقلی نی‌ریزی، از نسخ نویسان سده یازده هجری قمری است. تنها اثری که از او در دست است، نسخه‌ای از کتاب حل مشکلات الاشارات خواجه‌نصیرالدین طوسی (متوفی ۶۷۲ ه. ق.) است که آن را به خط نسخ روز دوشنبه ذی‌القعده سال ۱۰۷۵ ه. ق. در اصفهان کتابت کرده است. حل مشکلات الاشارات: قطع ربعی، ۲۰۷ برگ و هر صفحه ۲۳ سطر، عنوان و نشان شنگرف جلد تیماج است. این نسخه به شماره ۳: ۳۵ - ۶۳۴۲ در...

شرح احوال محمد تقى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد تقی نیریزی »
محمدتقی نی‌ریزی، از خوشنویسانِ گمنام سده سیزده ه. ق. است که تنها یک قطعه از وی باقی‌مانده است. این قطعه به قلم نستعلیق نیم دودانگ و شکسته‌نستعلیق متوسط است، با رقم: «العبد المذنب الحقیر محمدتقی نی‌ریزی جهت برادر عزیزالوجود میرزا محمدرضا ... نوشته‌شده است». او پدر محمدحسین نی‌ریزی، از خوشنویسانِ توانا در قلم نسخ است، که بعدازاین به شرح احوال و آثارش می‌پردازیم....

شرح احوال على نقى نیریزى
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » علی نقی نیریزی(فرزند عبدالحسین) »
       علینقى نیریزى، فرزند عبدالحسین نیریزى، از خوشنویسانِ قلم نسخ در سده سیزدهم هجرى قمرى است.      به قلم او سى پاره ‏اى موجود است که آن را در سال 1255 ه . ق. در نیریز کتابت کرده است. این سى‏ پاره، در دو جلد و شامل جزو سیزدهم و نوزدهم قرآن کریم است که سیدابوطالب فرزند حاج‏ آقا سید احمد و آقا محمد جعفر فرزند کربلائى على محمد در سالِ 1255 ه . ق. بر مسجد نیریز وقف...

شرح احوال سید علی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » سید علی نیریزی(فرزند سیدنعیم بزرگ) »
سید علی فرزند سیدنعیم شیخ الاسلام بزرگ، عالم و خوشنویس توانا که در سده سیزده هجری قمری در نی‌ریز می‌زیسته است. همچنان که اشاره شد، خاندان او در شمار عالمان و بزرگان و ادیبان آن دیار بودند. سید علی به احتمال در اواسط نیمه اوّل سده سیزده در نی‌ریز ولادت یافت و در همانجا بالید و تحصیلات خود را به انجام رساند. با توجه به تاریخ آثار به جا مانده از او، به احتمال در اواخر سده سیزده هجری قمری وفات یافته است. از...

شرح اصول اقلیدس (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
حدود یک سده قبل از ابوالعباس نیریزی یعنی در حدود اواخر سده دوم و اوایل سده سوم، اصول اقلیدس چندین بار به زبان عربی ترجمه شد. ترجمه‌ای که ابوالعباس در اختیار داشته، اثر حجاج بن یوسف مطر (متوفی اوایل سده ۳ ه. ق.) بوده است. نیریزی بر این ترجمه، شرح نوشت و این شرح ازنظر تاریخ ریاضیات اسلامی و یونانی بسیار مهم است. چه، در آن، قسمت‌هایی از آثار ایرن اسکندرانی  (حدود ۱۰۰ م.) و سنبلیقیوس  (حدود ۵۰۰ م.) و...

شرح احوال و زندگانى ابواسحاق نیریزى
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابواسحاق نیریزی(محمد بن عبدالله) »
      ابواسحاق محمد فرزندِ عبداللّه شبانکاره‏اى نیریزى، عالم، حکیم و قاضى فارس در سده 9 ه . ق. بود.      از شرح احوال و زندگانى او چیزى دانسته نیست. مرحوم استاد دانش پژوه در مقاله ‏اى تحت عنوانِ «آثار عماد الدین محمود شیرازى» که در مجموعه مقالاتِ نخستین کنگره تحقیقات ایرانى به چاپ رسیده، از او یاد کرده و گفته است: «در صفحه عنوان الاوسط الکبیر فارابى نسخه شماره 1583  کتابخانه ملک مورخ 1020 از ابواسحاق محمد بن عبداللّه نیریزى...

شرح احوال و زندگانی سید جلال الدین عبدالله حسینی فسیرجانی(به همراه شجره نامه نوادگان)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی »
      جلال الدین عبداللّه فسیرجانى، فرزند قطب الدین محمد و نوه سید عبداللّه مکرانى بود. وى در فسیرجان ولادت یافت و به همین سبب به او نسبت فسیرجانى داده ‏اند. جلال الدین عبداللّه به شیراز هجرت کرد و در آنجا به تعلیم و تدریس پرداخت و ظاهرا در همانجا در سده هشتم هجرى قمرى وفات یافت و در مصلاّى شیراز به خاک سپرده شد.     از میان فرزندان جلال الدین عبداللّه، فقط نام دو تن از آنان بر...

شرح احوال و زندگانی میر شهاب الدین نیریزی(به همراه شجره نامه)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » میر شهاب الدین نیریزی »
     میرشهاب ‏الدین نیریزى فرزند نورالدین، فیلسوف فاضل، عالم عارف، فقیه و خوشنویس توانا که در سده 13 و اوایل سده 14 ه . ق. مى‏زیسته است. وى از نوادگان سیدقطب‏الدین نیریزى، عارف و عالم مشهور سلسله ذهبیه بود. شجره‏نامه او به خط خودش در بخش پیوست این کتاب آورده شده است. در برخى منابع، از او با عنوان «سید شهاب الدین شیرازى» یاد شده است .     القاب و عناوین بسیارى به وى نسبت داده‏اند و او را،...